Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Beschrijvingen van planten

Overzicht van deze plant

Silybum marianum - Mariadistel

Foto Martin Stevens

Foto Luc Regniers

Foto Luc Regniers

Acantha leuce, Spina alba, Agriocinara, Donacitis, Erysisceptrum, Spina regia, Carduus raptarius, Bedeguar (Carduus Mariae), Onser vrouwen distel

 

Google search op mariadistel deze website https://www.google.nl/search?q=
mariadistel+site:plantaardigheden.nl

Alle foto's van Silybum marianum op internet

Silybum marianum in Plantago PlantIndex

  • 1644 Vlaams: Distel (Onser Vrouwen)
  • 1616 Latijn: Carduus leucographus [722]
  • 1554/1557: Agriocinara, Bedeguar, Carduus Mariae, Carduus Ramptarius, Chardon nostre Dame, Donacitis, Erysisceptrum, Frauwendistel, Mariendistel, Onser Vrouwen distel, Spina alba, Spina regia
Lees tekst

Cruijdeboeck 1554

Van Onser vrouwen distel

Cruydt-Boeck 1644

Van Onser Vrouwen Distel 

Artsenijgewassen 1796

Mariën-distel, Melk-distel – Carduus marianus

Flora Batava  1853

Carduus marianus - Gevlekte Distel

Namen

Familie

   Composietenfamilie - Asteraceae (Compositae)

Botanische naam

   De geslachtsnaam 'Silybum' werd door Dioscorides gegeven aan een aantal soorten eetbare distels. De soortnaam 'marianum' is een verwijzing naar de Heilige Maagd, volgens een legende zouden de witte strepen op het blad veroorzaakt zijn door haar melk dat op de Distel zou zijn gevallen.

Andere talen
  • E: St. Mary's Thistle, Milkthistle
  • F: Chardon Notre Dame
  • D: Mariëndistel
Volksnamen
  • Bonte Distel
  • Melkdistel
  • Onze-Lieve-Vrouwedistel

Geschiedenis

   Al vroeg werden de kwaliteiten van de Mariadistel erkend, Plinius de Oudere schreef dat het kruid niet de moeite van het koken waard is, maar dat het wel een uitstekend middel was om gal af te voeren. Ook Hildegard von Bingen, die de plant Venusdistel noemde is vol lof over de medische werking, maar volgens haar moet het kruid dan wel eerst gekookt worden. Culpeper is vol lof, hij achtte het kruid net zo nuttig bij het voorkomen en genezen van de pest als de Gezegende Distel, maar ook om verstoppingen in de lever en milt tegen te gaan. Volgens Culpeper was de Distel urinedrijvend en zou hij stenen verwijderen, ook steken in de zij en vele andere kwalen en pijnen. Westmacott schreef in 1694 over deze Distel: "het is een vriend van de lever en het bloed, als je de stekels verwijdert, kun je ze koken, zoals vroeger veel gedaan werd samen met andere kruiden, maar zoals de wereld ontbindt, zo ook het gebruik van goede oude dingen en andere, meer delicaat, maar minder deugdelijk worden ingevoerd". Nostalgie is ook al van alle tijden.

   Nu is Mariadistel een van de belangrijkste geneeskruiden voor de lever, in 1929 begon een Duitse arts, H. Schulz met wetenschappelijk onderzoek naar oude geneeskruiden, hij ontdekte dat een 18e eeuwse Duitse arts Rademacher, het kruid voorschreef bij chronische leverkwalen, geelzucht en hepatitis. in de jaren '50 werd de inhoudsstof silymarine geïsoleerd, de plant is uitputtend onderzocht en heeft zijn nut bij leverkwalen bewezen. Een inhoudsstof van de Mariadistel, silibinine is standaard aanwezig in vergiftigingscentra in Europa, zodat het onmiddellijk intraveneus kan worden toegediend bij bijvoorbeeld een vergiftiging door een lid van de Amanita-paddestoelenfamilie, waaronder o.a. de Vliegenzwam en de Groene Knolamaniet vallen.

Botanie

   De Mariadistel is één van de mooiste en sierlijkste Distels van Zuid-Europa, in Nederland komt zij slechts sporadisch, verwilderd voor, maar ze wordt veel gekweekt. De rechtopstaande stengel kan een hoogte van 150 cm bereiken. De brede, wasachtige bladeren hebben een glanzend oppervlak; ze zijn groen en wit gevlekt en hebben stekels aan de rand. De onderste bladeren zijn lancetvormig en bochtig veerlobbig; de bovenste zijn deels gedeeld en stengelomvattend. De stengel eindigt in een gestekelde bloemkorf, waarin de talrijke purperen buisbloemen staan. Hierin rijpen de zwart, glanzende zaden die voorzien zijn van een witte zijdeachtige haarkroon. De bloeitijd is van juni tot augustus. Heeft zich ook verwilderd in Noord-Amerika, met name in Californië.

Gebruik

   De stekels wijzen op een aanzetten tot activiteit, in dit geval van de lever. De rozerode bloemen geven een aanduiding op een werking voor bloed en bloedvaten. De plant die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt, heeft de kracht gehad zichzelf uit te breiden tot in Denemarken, ook dit wijst op een sterke kracht.

Inhoudsstoffen

  • Flavonen (silybine, silymarine uit de zaden, silydianine en silychristine)
  • Etherische olie
  • Bitterstoffen
  • Slijmstoffen
  • Tyramine
  • Histamine
  • Fumaarzuur
  • Vette olie
  • Albumine
  • De belangrijkste stof is silymarine, deze stof werkt direct op de lever, beschermt het tegen gifstoffen, het doet dit op twee manieren, ten eerste trekt het, het membraan van de levercellen samen en creëert zo een sterk schild zodat toxinen veel meer moeite hebben om in de lever door te dringen, als de toxinen wel doordringen kan de silymarine ervoor zorgen dat de lever nuttige enzymen en proteïnen produceert die de lever herstellen. is in staat om de lever te helpen om nieuwe celweefsel te ontwikkelen. Werkt als een antioxidant.

Werking

Spijsvertering

   Mariadistel vermeerdert de secretie en de stroom van gal uit de lever en de galblaas en kan gebruikt worden in alle problemen die geassocieerd worden met de galblaas, zoals galstenen, galkoliek en problemen met de lever, zoals leververvetting, levercirrose, hepatitis, geelzucht. Verder werkt het kruid sterk ontgiftend op de lever, dus het kan ook gebruikt worden na alcoholmisbruik en een te zware dosis medicatie. Het is een van de weinige kruiden die in staat is om celvernieuwing in de lever te bewerkstelligen. Bij gebrek aan eetlust en bij bewegingsziekte.

Hart en bloedsomloop

   Bij aambeien, spataderen en te lage bloeddruk.

Melkproductie

   Stimuleert de melkproductie

Overige

   Het zaad van de Mariadistel zou ook helpen tegen bewegingsziekte. Verder heb ik ooit een documentaire gezien over een dierenarts in een Franse dierentuin, die Mariadistel met succes toepaste bij een dolfijn met een leververgiftiging. Mogelijk heeft Mariadistel (Silymarine) een preventieve werking tegen het ontstaan van kanker, met name bij prostaatkanker. De bladeren kunnen gekookt worden als Spinazie; de stengels kunnen nadat ze zijn geweekt om de bittere smaak te verwijderen, tot moes worden gekookt als Rabarber.

Gebruik

   Gebruikt worden de vruchthoofdjes, die kort voordat ze geheel rijp zijn geplukt worden in augustus en september. Laten rijpen in de schaduw, de zaden eruit halen. De Æ wordt gemaakt van de zaden (Carduus).

Let op! Kan de consistentie van de stoelgang wat wijzigen.

Goede combinaties

   In het complexmiddel van Dr. Vogel (Boldocynara) gaat Mariadistel samen met Artisjok, Berberis, Paardebloem, Varkensgras, pepermunt, Aloë, Lycopodium (gemaakt van sporenelementen), natrium, Sulfer en Rammenas Een zeer veilig middel, kan niet te sterk activeren.

Magie

  • Geslacht: Mannelijk
  • Planeet: Jupiter
  • Element: Vuur
  • Goden/Godinnen: Thor, Minerva
Gebruik

   Een kom Distels in een emmer geplaatst versterkt de geest en hernieuwt de vitaliteit van allen die zich in de ruimte bevinden. Draag een Distel voor energie en kracht. in een tuin geteeld weren Mariadistels dieven af, in een kuip geteeld en geplaatst op de drempel weren zij het kwaad af. Een Distelbloem gedragen in je zak beschermd de drager. Op een vuur geworpen, leiden Distels de bliksem van huizen af. Als er een vloek tegen je is uitgesproken, draag dan een hemd geweven van Distelvezel om de vloek te bezweren. Distels worden ook in daken geweven om het kwaad tegen te gaan.

Bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

Een paar notities over het gebruik van Mariadistel

R. van der Hoeden

   Hierbij nog een aanvulling (september 2003) over de Mariadistel, gebaseerd op schriftelijke vragen aan een aantal instellingen (Orthica, De Cruydhof) en personen (op persoonlijke titel), enige research op het internet en raadpleging van diverse geschreven bronnen (voornaamste: R.F. Weiss, "Lehrbuch der Phytotherapie", Stuttgart 1999; Richo Cech, "Making plant medicine", Williams (Oregon) 2000; Simon Y. Mills, "The essential book of herbal medicine", Aarkana 1993.

   1) Navraag bij de firma Orthica heeft duidelijk gemaakt en bevestigd dat silymarine voornamelijk bestaat uit de stoffen silybine, silydianine en silychristine, die behoren tot de groep van de flavonolignanen. Deze onderscheiden zich van de flavonoïden doordat ze heel moeilijk in water oplosbaar zijn. Volgens Orthica zijn de flavonolignanen alleen oplosbaar in alcohol. Het extractieprocédé bij Orthica is volgens farmacologisch voorschrift met behulp van een ethanolextractie. Hierbij wordt na productie de grondstof geanalyseerd op residu van deze oplosvloeistof (solvent). Dit mag niet teruggevonden worden. De gebruikte delen zijn de zaden van de Mariadistel (Silybum marianum).

   2) De slechte wateroplosbaarheid van de werkzame bestanddelen in Mariadistelzaden doet zich tweemaal gelden: bij de extractie en bij de inname als medicijn. Met name het silybine wordt niet goed geabsorbeerd in het vochtige milieu van het spijsverteringskanaal. Recent heeft men een nieuwe vorm van silymarine kunnen samenstellen, waarin het hoofdbestanddeel silybine wordt gebonden aan phosphatidylcholine, het voornaamste bestanddeel van de celmembranen in het gehele lichaam. Het effect is dat de silymarine dan veel beter wordt opgenomen.

   3) Uit bovenstaande lijkt te volgen dat Mariadistelextract het beste kan worden ingenomen via een capsule of een pil met een gestandaardiseerde hoeveelheid extract.Dde keus uit de soorten capsules is tamelijk groot, de samenstelling verschilt telkens in een of meerdere opzichten. De gestandaardiseerde hoeveelheid extract komt echter steeds terug. Uit een aantal onderzoeken is bovendien gebleken dat extract in een vettige substantie of oplossing relatief het beste wordt geabsorbeerd.

   4) De vraag welke methode de beste is om de werkzame stoffen van mariadistel te verkrijgen, is een beetje academisch. De praktijk en de resultaten van klinisch onderzoek dienen de doorslag te geven. Er zijn zeker vele goede ervaringen met de toepassing van Mariadistel, vooral met geïsoleerd extract. Resultaten van klinisch onderzoek, die differentiëren tussen tinctuur, thee en extract (capsule), zijn echter schaars. Bovendien dient men er rekening mee te houden dat andere vormen dan extract nog stoffen kunnen bevatten die ook van invloed zijn op de werking. Hierin is nog onvoldoende inzicht.

   5) Naast de extractiemethode op basis van ethanol, waarbij het eindproduct geen sporen van de oplosvloeistof mag bevatten, wordt er ook tinctuur van Mariadistel gemaakt en wordt mariadistel in de vorm van thee of als fijngemalen zaad door yoghert of in water voorgeschreven. Hier zullen de klinische resultaten moeten uitwijzen wat werkt.

  • Er is overeenstemming dat bij eigen gebruik van Mariadistel een hoeveelheid van 12 tot 15 gram zaden per dag aangehouden moet worden, ongeacht hoe bereid.
  • Thee:  een ruime theelepel geplet of gemalen zaden overgieten met heet water, 10 minuten laten trekken, afzeven; warm en sloksgewijs drinken, 3x daags: 's ochtends op de nuchtere maag, en een half uur voor de lunch en voor het avondmaal, of het avondeten overslaan en voor het slapen; de thee kan op smaak worden gebracht met wat pepermuntblad (dit recept is ontleend aan: R.F. Wweiss & V. Fintelmann, "Lehrbuch der Phytotherapie"). (Het gemalen of geplette zaad kan ook in yoghert of in water aangemaakt worden tot een papje.)
  • Tinctuur:  de zaden zullen het best afgetrokken worden in een sterke alcohol, volgens het recept 1 : 3 (op 1 deel zaden 3 delen alcohol) in alcohol van 70% of hoger; een minder sterke tinctuur wordt verkregen in een verhouding 1 : 1, alcoholpercentage 60%, dit is dus aangelengd met water; een nog minder sterk vloeibaar extract is in de verhouding 1 : 5 in 25% alcohol (dit is een aanbeveling van Simon Mills, in diens boek "The essential book of herbal medicine").
    (Noot: Omdat Mariadistel wordt ingezet bij leverkwalen (de lever is gevoelig voor alcohol, zeker bij iemand die leverschade heeft door drank) en vergiftigingen (o.a. als tegengif tegen de zwaar vergiftige paddestoel de groene knolamaniet), lijkt een (sterke) tinctuur eigenlijk niet aangewezen: er kan beter geen nieuwe alcohol in het lichaam komen, die immers een belasting is voor de lever.
    Dosis: 70% > 0,5 tot 1 theelepel, tot 4x daags; 60% > 20 tot 40 druppels; tot 5x daags.
    Weiss/Fintelmann geeft als alternatief voor de thee van Mariadistelzaad nog aan: 20 druppels tinctuur in een kopje pepermuntthee.
  • Capsules:  dit lijkt de beste manier te zijn om Mariadistelextract in te nemen en is in de praktijk ook de meest gebruikte methode. Er zijn veel verschillende capsules op de markt, allemaal weer een beetje anders van samenstelling. Ze hebben gemeen dat voldaan moet zijn aan een standaardhoeveelheid werkzame stof (silybine). Welk product het best voldoet, is een open vraag. Maar er zijn deskundigen op dit terrein die van mening zijn dat de silymarine (de stof in brede zin) het best kan worden ingenomen in een vettige substantie.

^Naar het begin van deze pagina

Planten
 
Kruidenlijstjes
Beschrijvingen van planten
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | MN | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | Z

A.van Roy

C.van der Steen

G. van Elteren

Paul Munnik

Weleda (deels met dank overgenomen)

Foto's prof. Paul Busselen
  A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Nederlandse, Latijnse en Engelse plantennamen zoeken
Nieuwe planten-soorten en -namen in Nederland
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel