Project  Dodoens

Nieuw register op de Nederlandse namen in het Cruijdeboeck 1554

Naar namen beginnend met de letter:

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | V | W | Y | Z

De paginanummers vindt u terug op de indexpagina's van het Cruijdeboeck 1554 op Leesmaar.nl.

Dit register is geheel nieuw samengesteld. Het is uitgebreider en iets anders van opzet dan het 'Register vanden Brabantschen ende Nederlandschen naemen ende toenamen van allen cruyden ende ghewassen die in desen Cruydeboeck bescreven ende ghefigureert staen', zoals dit in het originele boek is te vinden. Het oorspronkelijke register is te raadplegen op de scans van het Cruijdeboeck op Leesmaar.nl.

Anders dan in het origineel zijn alle namen van de kruiden aan elkaar geschreven: Druyven cruyt werd Druyvencruyt, Wolle cruyt werd Wollecruyt, enzovoort.

De paginaverwijzingen in dit register zijn in Arabische cijfers (in het origineel zijn de bladzijden romeins genummerd).

In dit register zijn de hoofdnamen en alle synoniemen opgenomen. Bij een synoniem wordt tevens de hoofdnaam tussen haakjes vermeld, bijvoorbeeld: Abeelboom (= Witte populier) 799-800 betekent dat op de bladzijden 799-800 de Witte populier wordt beschreven en dat Abeelboom een synoniem voor Witte populier is. Het synoniem wordt op een van de vermelde bladzijden genoemd.

Bij gelijkluidende namen of wanneer er om een andere reden verwarring mogelijk is, worden de (oude) Latijnse namen tussen haakjes erbij vermeld, bijvoorbeeld:

Rootmelizoencruyt (Centuncularis, Centunculum = Rhuercruyt) 108-110
Rootmelizoencruyt (Thalictrum = Feycruyt) 143-144

De kruiden zijn zowel op hoofdwoord als op bijvoeglijk naamwoord te vinden, dus men vindt zowel Camille, blauwe als Blauwe camille en dergelijke.

Tekst tussen vierkante haken geeft redactioneel commentaar, bijvoorbeeld:

Affodille, Affodillen (Asphodelus) [= Affodille manneken!] 249-250
Affodille manneken (Asphodelus mas) [= Affodille!] 695-697

Dit wil zeggen dat de beide trefwoorden in feite naar dezelfde plant verwijzen (waarbij in dit geval ook dezelfde houtsnede is afgedrukt!).

Staat achter een trefwoord de verwijzing zie, dan staat de naam waarnaar verwezen wordt vlak boven of onder het trefwoord, bijvoorbeeld:

Andoren manneken zie Andoren, witte
Andoren wijfken zie Andoren, swerte
Andoren, rieckende 87, 89-90
Andoren, stinckende zie Andoren, swerte
Andoren, swerte 87-90
Andoren, water 87, 89-90
Andoren, witte 87-90

Het gaat in deze gevallen om synoniemen waarbij naar de hoofdnaam wordt verwezen.

^Naar het begin van deze pagina