Beginpagina van Plantaardigheden.nl

 

 

Actuele toepassingen van planten

Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Boekenrubriek met recensies van boeken over toepassingen van planten

Cévennes and Grand Causses - France

  • Auteur: Dirk Hilbers / Crossbill Guides Foundation
  • Uitgever: KNNV Uitgeverij i.s.m. Crossbill Guides Foundation
  • Uitvoering: 192 p. 15 x 21 cm, paperback, full colour
  • ISBN: 978 90 5011 279 6
  • Prijs: Euro 25,95

   Waarom een Kruisbek een Plantengek toch kan opwinden.

   Een kruisbek is een vogel en een doorgewinterde plantenliefhebber heeft wat minder op met vogels, omdat vogels niet de neiging hebben stil te blijven zitten en een makkelijke nadere bestudering daardoor mogelijk maken.

   Toch is er een kruisbek die plantenliefhebbers zeer zal aanspreken en dat zijn uitgaven van de Kruisbek Gidsen.

   Ze worden onder de Engelse naam Crossbill Guides door de KNNV en de Crossbill Foundation in prettige samenwerking met de Engelse WildGuides Foundation en de Saxifraga Foundation uitgegeven.

   Daardoor en door vergroting van het taalgebied en dus de mogelijke afzetvergroting is voor een Engelse uitvoering gekozen. Dat lijkt eerst voor een Nederlander een probleem, maar omdat een Nederlander de hoofdauteur is, is de woordkeuze zodanig dat een gemiddelde Nederlander of Duitser of welke nationaliteit dan ook, er geen problemen door ondervind bij het lezen van de gids.

   Ik kreeg een exemplaar toegestuurd en wel de 8ste in de reeks, die handelt over het gebied op de waterscheiding tussen de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee in Frankrijk: de Cévennes en Grands Causses.

   De filosofie achter de reeks Crossbill’s is er eentje die me vanuit mijn IVN achtergrond zeer aanspreekt. Het IVN is een organisatie van lokale verenigingen die natuurbehoud nastreven door middel van het kennis laten maken met de natuur door een groot publiek, waardoor het grote publiek (als ik het zo mag formuleren) het als vanzelfsprekend zal beschouwen dat een en ander wordt beschermt, omdat het een natuurlijke zaak wordt gevonden dat te doen. Dat is ook de gedachte achter deze serie van Gidsen.

   De laatstelijk uitgebrachte in de reeks gaat over de Cévennes en de Grands Causses en dat niet alleen. Het gaat over landschappen, de eigenaardigheden van planten, vogels en andere dieren. Waarom hier of daar, die soorten planten en dieren voorkomen, wordt op eenvoudig te bevatten wijze uitgelegd. Ook wordt de historie van de menselijke aanwezigheid geschetst.

   Het enthousiasme van Dirk Hilbers voor de natuur spettert een beetje van de pagina’s af, zonder dat het een reclameachtige opbouw heeft die van een VVV gidsje verwacht kan worden. Of wat je nog wel eens tegenkomt, een gortdroge opsomming van soorten, waarvoor alleen een doorgewinterde murw geslagen bioloog of ecoloog waardering kan opbrengen.

   De opbouw is logisch en ondanks de opmerking van Dirk Hilbers in de inleiding en leeswijzer, dat het niet nodig is om het boek van kaft tot kaft door te nemen, zou ik toch willen aanraden dat wel te doen. Als je dat gedaan hebt voorkom je dat je in het veld twee keer moet kijken om de samenhangen te begrijpen.

De Beschreven Streek

   Het gebied ligt op de waterscheiding tussen de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan en ligt ten westen van de Mediterraanse Alpen. De bekendste stad in de buurt is Millau dat net ten zuid westen van de Grands Causses ligt. De Cévennes liggen daar ten zuid-oosten van.

   Het betreft eigenlijk twee hoofdgebieden of beter gezegd de ondergrond is zodanig anders dat het aanzien van de streken in twee hoofdgebieden is verdeeld. De Grands Causses is kalkachtig van ondergrond en de Cévennes bestaan meer uit Schist en Graniet. De Causses zijn een hoogvlakte met daarin de door de rivieren uitgesleten Gorges die wel een beetje doen denken aan de Grand Canyon in de VS. Ik denk dat de Gorge du Tarn wel de bekendst in het gehoor liggende is.

   Die gorges delen het plateau op in kleinere plateaus. De Causses. De Cévennes is meer een bergrug met enkele flinke toppen tot bijna 1700 meter. Deze beschrijving alleen doet al een grote variëteit in soorten vermoeden. Alle hoofddelen van de streken worden van groot geheel tot kleiner geheel op flora en fauna beschreven en ook de landschapsdelen worden in steeds grotere mate van verfijning beschreven.

   In de hoofdbeschrijving wordt telkens voor de locatie van het beschrevene naar de routes verwezen. Dat zijn er 19 en de auteur benadrukt fijntjes dat we die moeten beschouwen als een introductie tot de diverse landschappen dan als een poging om volledig te zijn. Ook bij de routes die beschreven zijn is weer van het overzicht naar het deelgebied gewerkt. Dat heeft als voordeel dat je naar mate van de intensiteit van de belangstelling je kan beperken tot de hoofdroutes dan wel doorgaan tot de meer detailbeschrijvingen van landschaptypes.

   Frankrijk is sowieso een van de landen met de grootste verscheidenheid aan landschapstypen in Europa en zeker die van heel West-Europa. Vanuit mijn geheugen zijn dat er minstens 7000. En deze streek neemt daar een behoorlijk deel van voor zijn rekening door zijn ligging. De ligging garandeert een voorkomen van planten en dieren vanuit al de aanliggende streken en klimaatszones. Van de Atlantische gematigde streken tot de hetere Middellandse zee. Van de Alpen tot aan de streek van de glooiende Bordeaux, dat alles overgoten met het sausje dat lage bevolkingsdruk heet.

   Voor elk gebied binnen de streek komen de bossen en de vlaktes en de rivierdalen en de struwelen aan beschrijving toe. Telkens net niet te beknopt of te uitgebreid. Zover als de geschiedenis van invloed is geweest op het landschap, komt dat ook aan bod in de beschrijving.

De Planten in de Gids

   Afgezien van de fauna, is er voldoende te beleven voor een plantengek, De Volkskrant had in haar stukje over dit boek (16 mei 2009) over 50 orchideeën in de streek, dat zijn er in werkelijkheid 61. Ik ga u niet plagen ze hier te noemen. En dat zijn er maar 61 van de ver meer dan 3000 soorten planten in de streek en binnen de Nationale Parken alleen al 2200.

   Ter vergelijk dat is zo’n 75% van het totaal aantal soorten dat in totaal Duitsland voorkomt. Drie hoofdredenen worden in het boek genoemd waarom dit zo is.  Al eerder heb ik gezegd dat Dirk Hilbers heel enthousiast is en daarbij moet opgemerkt ook relatief zeer jong om gidsen van deze kwaliteit uit te brengen.

   Eén van de aardigheden van dit boek is dat hij zo vrij is voor het Engels namen te introduceren die niet tot de officieel aanvaarde behoren. Dat doet hij niet alleen in het Engels maar ook voor Nederlands en Duits. Je mag dat gedurfd noemen. Hij heeft een keurige lijst opgenomen achterin met de namen van de planten en dieren die hij heeft besproken in de 4 talen Algemeen beschaafd botanisch Latijn (ABBL) , Engels, Duits en Nederlands. Zijn introducties voor de talen staan netjes gemerkt met een asterisk, hij is daarbij consequent omgegaan met de meest voor de hand liggende vertaling vice versa tussen de diverse talen. Hoedje af.

   Wat een beetje jammer is op te merken dat je die lijst vrij vaak nodig hebt, als niet geheel en al Engelstalige. Als tip voor een herdruk of vervolg zou ik de ABBL naam graag in de tekst meegenomen zien, via het ABBL is een grotere vertaalslag makkelijker te maken voor de ingewijden in die taal. Dat is dan meteen mijn grootste bezwaar dat ik bij dit boek heb op te merken.

   Een beetje jammer is dat de namen niet ook in het Frans zijn opgenomen, je hebt dan nog een extra boekje nodig om de behandelde soorten met een autochtoon te bespreken

   Ik weet niet precies wat het is met die Orchideeën, toegegeven ze hebben op mij ook hun verleidende werking maar Dirk Hilbers besteed er veel aandacht aan compleet met bloeikalender in een separaat onderdeel waarbij de conclusie moet zijn dat het seizoen voor een bezoek aan de streek buiten de schoolvakanties valt. Wel zo rustig.

   Het boek is voorzien van een gemakkelijk te hanteren indeling met kleur op snee als ik het zo mag uitdrukken. Het past goed in een bescheiden formaat rugzakje. Voor een binnenzak van een normale regenjas net iets te groot. Ik heb het gepast: Het gaat perfect in een wax coat, zowel in de wintervoeringzak binnen, als in de zijzakken buiten. Gezien de neerslag in de streek is zo’n jas geen overbodige luxe buiten de zomermaanden. (ook beschreven)

   Verwacht daarom niet een mooi plaatjesboek, vanwege de afmetingen is het niet echt een luie stoel reisboek. De illustraties zijn daardoor  doorgaans wat klein, de foto’s zijn goed van kleur en goed van kwaliteit. De overige illustraties zijn informatief en de routekaarten duidelijk.

   Als ik het boek doorlees komt me de kruidige lucht van de streekplanten in de neus.  Het gebied kent zelfs de nodige Menhirs en Dolmen, die me bij mijn bezoeken niet waren opgevallen. Speleologen komen er ook aan hun trekken, hoewel plantengekken zich niet of nauwelijks sous-terrain op willen houden. Bomen liefhebbers zullen in het terrein zich in hun knollentuin wanen, het aantal verschillende soorten eik die er voorkomen en te vinden zijn middels de geschetste routes vind je niet eens in een goed gesorteerd arboretum. Sommige soorten worden vermeld op zo een terloopse wijze omdat naar mijn idee de auteur tot op het bot verwend is geraakt door de enorme verscheidenheid aan plantensoorten die je kunt aantreffen.

   In het artikel in de Volkskrant meld Dirk de ambitie te hebben nog eens 50 gidsen over natuurgebieden te willen uitbrengen op vergelijkbare wijze. In Nederland staan de Wadden op zijn lijst. Als rechtgeaard chauvinist zou ik Noord-Brabant onder de aandacht willen brengen, de provincie waar ik nu alweer een kleine 40 jaar woon. 50 meer van deze gidsen: Een mooie ambitie, ik ruim alvast een boekenplank leeg.   Mevrouw Ohrmann van KNNV, stuur me de volgende Gids alvast maar op. Ik heb met genoegen een boekenstempel gezet in deel 8. Aan U om te ontdekken wat er nog meer in de gids gemeld is. Met enige voorpret meld ik u, dat ik op zijn laatst volgend jaar weer ga kijken waardoor het komt dat ik teveel heb overgeslagen de laatste keren dat ik er was. Dom hè, het is gewoon mooi daar.

Breda mei 2009.

P.Munnik

Plantaardigheden.nu - Vragen en antwoorden en discussie

Additionele informatie:

^Naar het begin van deze pagina

Recensies van boeken over toepassingen van planten
 

Hobby

Omgeving

Plant
Toepassing
 
Woordenboek Nederlandsche Taal
Plantago PlantIndex
Letter: druk op CTRL, draai ook aan muiswiel