|
 |
|
Plantaardigheden.nl |
Leesmaar.nl |
|
Krachtigeplanten.nl |
Boekenrubriek met recensies van boeken over toepassingen van planten
Gallenboek
Overzicht van door dieren en planten veroorzaakte Nederlandse gallen
- Auteurs: W.M. Docters van Leeuwen; herzien en bewerkt door J.C. Roskam
- Illustraties: Han Alta en Michael Bloxham
- Uitgever: KNNV Uitgeverij
- Uitvoering: 352 p.,17 x 14 cm, genaaid gebonden, full colour met bijna 600 zwart wit pentekeningen
- ISBN 978 90 5011 295 6
- Prijs: € 49,95
- website Gallen in Nederland
 |
Bij het KNNV zijn ze ook niet gek, Gallen in Beeld het boek dat ik voor u heb bekeken en beschreven,( ) ik meldde al dat er een Gallenboek in de aanbieding was. Het is zelfs nog een beetje beter dan wat ik toen wist. Er is intussen een geheel nieuwe versie op de markt gekomen. Inderdaad, zoals ik bij Gallen in Beeld schreef is dit een uitgave die daarmee vergeleken, veel waarde en waar geeft per ingelegde euro. Dit is een boek voor de grote mensen met een dieper gaande belangstelling. |
| Eerlijk gezegd was mijn budget toen ik nog een student tuinontwerper was niet van dien aard dat ik een boek over gallen aanschafte, maar nu ik hem toegezonden kreeg voor een kritische beschouwing begrijp ik mezelf achteraf niet helemaal. Het is zeker de moeite waard om kennis te nemen van vrijwel alle afwijkingen die je in de plantenwereld als gevolg van galveroorzakende organismen kunt waarnemen. Je giste doorgaans maar naar de juiste naam.
Iedere tuinman/hovenier en dus ook ontwerpers en beplantingsdeskundigen kennen de Salix sachalinensis ‘Seka’ dat is een wilg met heel vreemde brede twijgen. In de inleiding zien we al een afbeelding van een stuk Jacobskruiskruid (Senecia jacobaea) die aan deze wilg van het schiereiland Sachalin doet denken. In dit geval spreken we van breedbandfasciatie. Zo zou ik nog even door kunnen gaan en die afwijkingen die de “vakman” wel kent maar niet altijd daarvan de oorzaak kan duiden, allemaal opnoemen. Dat zou het genoegen van de ontdekkingsreis alleen maar bederven. Zoek het zelf maar uit. En dat is met dit boek niet zo ingewikkeld als je zou denken. Inleidingen zijn er niet voor niets en het inleidende hoofdstuk is zeer educatief en helder gedefinieerd, het maakt een onderscheid in de verschillen in de veroorzakers en de soortgebonden afwijkingen die ze laten ontstaan. Het Botanisch Woordenboek dat ik u beschreef ) schiet dan echt een beetje te kort als het gaat om de termen die gebruikt worden. Ook mijn parate kennis behoeft enige ondersteuning waar het de naamstelling van de Fauna en bacteriën betreft. Het kan de pret niet drukken; al doende leert men die termen snel genoeg aan. Het boek geeft ook aanwijzingen voor het determineren en verzamelen van gallen en hoe (alhoewel niet expliciet zo gebracht) het voor een publiek of natuurverenigingen aantrekkelijk gemaakt kan worden om een studie naar gallen te entameren. Dat vind ik een aardige gedachte. Zoals veel boeken die voor de serieus geïnteresseerden is geschreven, is dit niet een “Kijkboek” met veel “Ohhhh” ervaringen maar zijn de foto’s in een apart hoofdstukje opgeborgen. Die zijn niet groot maar wel verhelderend. Dan komen we aan het betere werk: De determinatie sleutels. Boven en bij de tekst staan de bijhorende illustraties die voor hun soort wonderschoon zijn te noemen, van Han Alta en Michael Bloxham. Dit soort vakkundige illustratoren is tegenwoordig zeldzaam geworden. Het boek, de waar, is in zijn geheel goed vormgegeven en netjes gebonden, net iets te groot voor een binnenzak en ook een beetje zwaar. Dus wordt het gauw een determineertrommeltje meenemen en thuis een nader onderzoek doen. Maar als je niet last van een te zwakke rug hebt gaat het boek gemakkelijk mee in een rugzakje samen met een flora. Het gebruik in de praktijk geschetst, herinnert aan een voorval met een jeugd natuurgroep van het IVN: Het veldbezoek gold een project van vrijwilligers in Oosterhout. In een deel van een natuurtuin staan de nodige fruitbomen. Een peer vertoonde gallen in het blad, oranje van kleur zonder kamertjes waar ook geen beestje in zat, gewoon een massief gevalletje aan de bovenzijde vlak en wrattig aan de onderzijde. De peer heet in ABBL Pyrus, dus kan je bij de index of op naam in de koptekst van de pagina zoeken en op bladzijde 207 terecht komen, geen harde veelkamerige gallen ook geen kankerachtige toestanden aan takken of stammen, ook geen bladrollingen van bladluizen of galmuggen. Dan zitten we op bladzijde 208 en gaan we de galmijten voorbij en bij de eerste schimmel is de omschrijving gelijk van toepassing: Oranjerode vlekken bovenop en de wrattigheid aan de onderzijde: het is de Jeneverbes-Meidoornroest, in ABBL Gymnosporangium clavariiforme (Wulf). De determinatie, met een klein beetje hulp vanwege de naam Pyrus die de pubers niet machtig waren maar eventueel wel in de index te vinden is, nam niet meer dan vijf minuten in beslag. Kind kan de was doen. Op bladzijde 209 beginnen de eiken hun aandacht te vragen, ik vertelde al aan de kinderen dat de eik onder de meeste soorten gallen leed en ook nog eens een groot aantal andere parasieten als slachtoffer diende. Ik heb ze voor u geturfd en kwam bij bladzijde 231 uit op 113 vermeldingen. Daar zitten wat samenlopen in vanwege een aantal parasieten die zowel op de knop als op de tak enzovoort zitten maar evengoed een behoorlijke gallenwaard die eik. En in de rubriek nagekomen berichten (Aanhangsel) wordt het voorkomen van nog een gal gemeld , ontdekt in 2009 en wel op de moeraseik groeiend. (Hoezo actueel?) De doelgroep is volgens de uitgever de specialisten en biologen, planten en insectenliefhebbers, maar ze vergeten toch de groep Natuurgidsen en de serieuze leergierige mensen die in de bomen- en plantenteelt bezig zijn. Want ik moet zeggen dat het een specialisme van het vak ziekten en plagen in de Tuinbouw kan worden genoemd maar zeker een intrigerend specialisme waarvoor best reclame mag worden gemaakt. Goedgekeurd door een plantengek Breda september/oktober 2009 |
|