Persbericht 4 juni 2012

Internationaal consortium gaat genetische diversiteit van tomaat in kaart brengen

Een internationaal consortium, geleid door Wageningen UR (University & Research centre), gaat, na de publicatie van het totale DNA van ‘de’ tomaat, het DNA van 150 verschillende types tomatenplanten in kaart brengen. Het zogenoemde “150 Tomato Genome Sequencing Project” zal een goed beeld geven van de genetische diversiteit van tomaat, het wereldwijd belangrijkste groentegewas. Het project beoogt ook de genetische code te vinden van belangrijke eigenschappen die wellicht in het verleden verloren zijn gegaan, zoals bepaalde smaakstoffen, resistentie tegen ziektes en plagen en de productie van bepaalde gezondheidsbevorderende stoffen. Met de nieuwe DNA-kennis, kunnen plantenveredelaars sneller nieuwe tomatenlijnen ontwikkelen en kan de productie van tomaten verder verduurzaamd worden.

Tomaat is economisch gezien een van de belangrijkste gewassen voor de Nederlandse veredelingsbedrijven. De Nederlandse bedrijven zijn goed voor zo’n 30% van de wereldwijde verkoop van tomatenzaden. Die veredelingsbedrijven ontwikkelen continu nieuwe tomatenrassen die voldoen aan de laatste wensen en eisen van consumenten, telers en (detail)handelaren, zoals nieuwe vormen en smaken en resistentie tegen ziekten en plagen. Op die manier zorgen de veredelingsbedrijven er bijvoorbeeld voor dat de Nederlandse tomatentelers de meest innovatieve en milieuvriendelijke producenten van tomaat zijn.

Er bestaan duizenden moderne tomatenrassen. En toch bevatten die rassen samen maar een klein deel van de wereldwijd beschikbare genetische diversiteit in tomaat. Bij de ontwikkeling van tomatenrassen kan namelijk onmogelijk tegelijkertijd op álle eigenschappen veredeld worden. De afgelopen honderd jaar is daarom veredeld op een beperkt aantal eigenschappen, waaronder  opbrengst en smaak. Daardoor is een deel van de genetische variatie, die vandaag de dag juist nuttig kan zijn, verloren gegaan. Daarbij gaat het bijvoorbeeld  om genen voor bijzondere smaak, voor de aanpassing tegen extreme klimaatomstandigheden, en voor de productie van bijzondere inhoudsstoffen die de gezondheid kunnen bevorderen.

Daarom is het belangrijk om de totale genetische diversiteit tomaat in kaart te brengen. In het 150 tomaten genoom project zullen 84 van de 150 tomatentypes onderzocht worden via zogenaamde ‘genome resequencing’. Zo maken de onderzoekers een heel precieze catalogus van de genen die in die 84 types aanwezig zijn. De onderzoekers hebben de 84 types zijn zó gekozen dat ze de totale genetische variatie vertegenwoordigen: 10 oude rassen, 40 landrassen en 30 wilde verwanten. Deze types bevatten bijvoorbeeld ronde tomaten, cherry tomaten en vlees tomaten.

De oude rassen komen uit de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw en zijn de voorouders van de tomatenrassen die nu op de markt zijn. De landrassen zijn afkomstig van de hele wereld: vanuit regio’s met bijzonder milieuomstandigheden maar ook uit genenbanken en grote amateurcollecties. De 30 wilde verwanten zijn geselecteerd uit gebieden met uiteenlopende klimaats- en groei- omstandigheden, zoals droge, vochtige, warme en koude gebieden. De genetische variatie in die wilde verwanten kan van bijzonder belang zijn voor de ontwikkeling van nieuwe rassen die geteeld kunnen worden op marginale gronden, waardoor wellicht ook in nieuwe gebieden tomaten kunnen worden geteeld.

Naast de gedetailleerde analyse van de genoemde 84 types, zal het DNA van nog eens zo’n 60 types zó bestudeerd worden dat de onderzoekers meer inzicht krijgen in de processen die een rol spelen bij de veredeling van tomaten. Met deze kennis kunnen de onderzoekers veredelingsstrategieën ontwikkelen waardoor veredeling in de toekomst op een slimmere en snellere manier kan worden uitgevoerd.

Door de nieuwe kennis uit het “150 Tomato Genome Squencing Project” kunnen unieke nieuwe rassen ontwikkeld worden met bijvoorbeeld weerstand tegen ziekten en plagen, bijzondere smaak en een hoog gehalte aan gezondheidsbevorderende stoffen. Daarnaast kunnen nieuwe rassen sneller en dus goedkoper ontwikkeld worden.

Het “150 Tomato Genome Squencing Project” is een Chinees-Nederlandse samenwerking. Het Chinese deel van het project wordt gefinancierd door  het Beijing Genomics Institute (BGI Shenzhen). Het Nederlandse deel van het project wordt gefinancierd door het TTI Groene Genetica (TTI-GG), Nederlandse en internationale veredelingsbedrijfsleven en het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Het Nederlandse deel van het project wordt uitgevoerd door Wageningen UR.

Website van het onderzoekprogramma:  http://www.tomatogenome.net

Verdere informatie: Erik Toussaint, persvoorlichter, 06 51 56 59 49

 

‘To explore the potential of nature to improve the quality of life’. Dat is de missie van Wageningen UR (University & Research centre). Onze ruim 6.500 medewerkers en 10.000 studenten uit meer dan honderd landen werken in ons domein ‘gezonde voeding en leefomgeving’ overal ter wereld, zowel voor overheden als bedrijfsleven. De kracht van Wageningen UR ligt in de bundeling van gespecialiseerde onderzoeksinstituten, Wageningen University en hogeschool Van Hall Larenstein en in de samenwerking van de verschillende natuur- en maatschappijwetenschappelijke disciplines. Hierdoor ontstaan wetenschappelijke doorbraken die snel in de praktijk en in het onderwijs kunnen worden vertaald. Dat is de Wageningen aanpak.