Beschrijvingen van planten

Anijs - Pimpinella anisum

Overzicht van deze plant

Cruijdeboeck 1554 Van Anijs	Cruydt-Boeck 1644 Van Anijs	Artsenijgewassen 1796 Anijs – Pimpinella anisum

Anetum dats anijs.
Platearis seit, die was wijs;
seghet het si droghe ende heet.
Drie jar ghedurtet ghereet,
up dat ghedroghet si een deel.

Het doet breken den graveel.
Jeghen spuwen van couden saken,
ende hem die versikens maket,
so eist goede medicine.
Den hersenen, alsi hebben pine
salment sieden ende drinken,
ende cuent ende latent so sinken.
Goet eist der maghe, alsment vint,
ende verdrivet oec den wint.
Hem est goede medicine
die met pinen maken orine

   Uit: Der Naturen Bloeme, Jacob van Maerlant (13^de eeuw)

Namen

Familie

   Schermbloemenfamilie - Apiaceae (Umbelliferae)

Botanische naam

   De geslachtsnaam 'Pimpinella' betekent 'Bevernel', maar ook ''twicepinnate', naar de vorm van de bladeren. De soortnaam 'anisum' komt uit het Grieks en betekent eigenlijk 'Dille' en geen 'Anijs', in vroeger tijden bestond er blijkbaar verwarring tussen beide schermbloemigen.

Andere talen

• E: Aniseed
• F: Anis Vert, Boucage
• D: Anis

Volksnamen

• Groene Anijs
• Nieszaad
• Wilde Pimpernel

Etymologie van de naam Anijs

   Herkomst: Wrsch. via ofra. anis uit lat. an"sum, dat weer teruggaat op gr. a´ni¯son, een variant van a´n(n)e¯son. De herkomst van het Griekse woord is onduidelijk. Mogelijk is het van origine een variant van a´n(n)e¯thon 'dille'.

Geschiedenis

   Ten tijde van Vergilius werd Anijs door de Romeinen als specerij gebruikt in gebak dat genuttigd werd aan het eind van een copieuze maaltijd om de spijsvertering te bevorderen. De Romeinen kauwden 's ochtends op Anijs voor een frisse adem, waarna ze de mond schoonspoelden met wijn. Ook smeerden ze Anijsextract op het gezicht om er jonger uit te zien. Baby's met epilepsie werden met verse Anijs ingesmeerd. Pythagoras beweerde zelfs dat men geen epileptische aanval kan krijgen als men een takje Anijs in de hand hield. in het Nieuwe Testament wordt vermeld dat Anijs, samen met Munt en Komijn werd gebruikt als belastingmiddel. Anijs kwam in de 14^de eeuw naar West-Europa, waar het vanaf de 16^de eeuw algemeen in tuinen werd gekweekt. Heel bekend is het gebruik in Nederland tijdens de viering van een geboorte, de beschuit met muisjes.

Botanie

   Een éénjarige plant uit de Schermbloemenfamilie, wordt ongeveer tussen de 40 en de 60 cm hoog. Hij groeit uit een spoelvormige wortel. Het bovendeel van de ronde, geribde stengel draagt zijtakken en eindigt in een dubbel scherm van witte bloemen, dat van boven is afgeplat. De bladeren kunnen verschillende vormen aannemen, onder aan de plant zijn ze langgesteeld en, hartvormig en diep ingesneden. Op halve hoogte van de stengel zijn ze meervoudig geveerd met wigvormige blaadjes die meestal driespletig zijn; boven aan de stengel zijn de blaadjes twee - tot drievoudig geveerd met lancetvormige slippen. De vruchten zijn dichtbehaard en bestaan uit twee grijsbruine deelvruchten met lichtgekleurde ribben. De hele plant heeft een aromatische geur. Anijs wordt in veel landen gekweekt, in het wild wordt het soms ook gevonden maar dan is het ontsnapt uit tuinen, oorspronkelijk komt het kruid uit Zuidwest-Azie.

Gebruik

   De sterke geur wijst op een werking via en op het zenuwstelsel.

Inhoudsstoffen

• Etherische olie (anethole)
• Vette olie
• Choline (B4)

Werking

Spijsvertering

   Het kruid en de etherische olie werkt op koliekachtige pijnen, maagklachten en flatulentie. Het heft krampen op.

Luchtwegen

   De kramopheffende werking helpt ook bij bronchitis, kinkhoest, kriebelhoest. Slijmuitdrijvend, heeft antibiotische kwaliteiten. Verzacht een zere keel.

Vrouwen

   Brengt de borstvoeding op gang.

Overige

   Uitwendig wordt de olie toegepast bij schurft en luizen.

Gebruik

   Gebruikt wordt het zaad, dat wordt verzameld als het rijp is aan eind van de zomer tot aan het begin van de herfst.

Let op! Sommige mensen zijn allergisch voor de etherische olie, het kan de huid of de maag irriteren.

Goede combinaties

   Gaat goed samen met gelijke delen Venkel en Karwij tegen winderigheid met krampen. Bij bronchitis gaat het goed samen met Klein Hoefblad, Malrove en Lobelia.

Magie

• Geslacht: Mannelijk
• Planeet: Jupiter
• Element: Lucht
• Krachten: Bescherming, Zuivering, Jeugd
• Gebruik

Gebruik

   Vul een klein kussentje met Anijszaad en slaap erop, dit zal nachtmerries tegenhouden. Gebruik het in bescherming - meditatiewierook. Verse Anijsblaadjes in een kamer zullen het kwaad verdrijven en worden om deze reden ook in de Magische Cirkel om de magiër te beschermen tegen boze geesten, ook beschermt Anijs tegen het boze oog. Anijszaad kan ook worden gebruikt in zuiveringsbaden, vooral samen met Laurierblad. Anijs wordt ook gebruikt om geesten op te roepen die kunnen helpen bij magische operaties. Een takje gehangen boven het bed zal de jeugd herstellen.

Bronnen

• Voor dit artikel gebruikte bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

^Naar het begin van deze pagina