Beschrijvingen van planten

Brem - Cytisus scoparius

Overzicht van deze plant

Cruijdeboeck 1554 Van Brem	Cruydt-Boeck deel 6 boek 27 capitel 1 Van Brem	Artsenijgewassen 1796 deel 3 Brem, Bezemkruid - Spartium scoparlium	Flora Batava Deel 1 Spartium scoparium - Gewone Brem

"This golden plant rooted firmly amid rock, yet upholding what is ready to fall, shall be my cognizance. i will maintain it on the field, in the tourney and in the court of justice."

Geoffrey d´Anjou

   Oud Engels gezegde

"If you sweep the house with the blossomed broom in May,
You are sure to sweep the head of the house away."

Namen

Familie

   Vlinderbloemenfamilie - Fabaceae (Leguminosae, Papilionaceae)

Botanische naam 

   De oude geslachtsnaam ‘Sarothamnus´ betekent ‘vegen´, wat slaat op het feit dat de struik vroeger gebruikt werd als bezem. De nieuwe geslachtsnaam ‘cystisus´ komt van het Griekse eiland Cythnus waar Brem veel voorkwam/voorkomt, al was dit waarschijnlijk de Spaanse Brem, die meer thuishoort in het Middellandse Zeegebied. De soortnaam ‘scoparius´ komt van het Latijnse woord ‘scopa´ wat ook weer ‘bezem´ betekent.

Andere talen

• E: Scotch Broom
• F: Genet a Balais
• D: Besenginster

Volksnamen

• Bezemkruid
• Ginst
• Priemkruid

Etymologie Nederlandse naam

• Trefwoord
  • brem
• Woordsoort
  • zn. m.
• Betekenis
  • 'struik (Cytisus scoparius)'.
• Nederlands
  • Mnl. bram 'brem' [1226; CG iI-2, Pl.gloss.], brem [1240; Bern.], ook bremme, brimme, breme 'brem; braam-, doornstruiken'.
• Germaans
  • Mnd. breme, bromme 'brem, doornstruik'; ohd. brimma, brema; nfri. bremer, brimmerheide < pgm. *bremjo¯ 'doornstruik'.
• Herkomst
  • Ondanks de sterke klankovereenkomst is verwantschap met -> braam 1 onzeker. Toch is er regelmatig betekenisverwarring tussen brem en braam opgetreden, met name in samenstellingen. Een wortel pie. *bhrem (IEW 142) (< pie. *bher 'uitsteken'), die aan beide vormen ten grondslag zou liggen, is onzeker.

Geschiedenis

   Al heel lang in gebruik als medicinaal kruid, wel is onduidelijk om welke soort het gaat, de klassieke schrijvers vermelden waarschijnlijk de Spaanse Brem. in de oudste kruidenboeken wordt de Brem genoemd onder de naam Genista. Ook in de Angelsaksische kruidenboeken wordt het vermeld tijdens de vroege Middeleeuwen. Het komt al heel vroeg voor op het wapen van Bretagne, Geoffrey van Anjou stak een bloeiend Bremtakje op zijn helm zodat zijn troepen hem goed konden zien, zijn nazaten in Engeland noemden zich dan ook de Plantagenets, van Planta Genista, de oude naam voor de Brem.

Legende

   Een oude legende verhaalt dat de Brem door de Heilige Maagd vervloekt zou zijn omdat de rijpe peulen kraakten, en zo de Heilige familie bijna hadden verraden aan de soldaten van koning Herodes. Vaak werd de struik als bezem gebruikt in vele landen. Vroeger ook wel gebruikt om na de bevalling het bloeden te stelpen. De bloemknoppen van de Brem werden als een delicatesse beschouwt in de Renaissance

Botanie

   Taaie struik uit de Vlinderbloemenfamilie, de lange, dunne verhoute takken van de Brem zijn sterk geribd. in zuidelijke landen worden zij gebruikt om bezems van te maken. De takken dragen talrijke, fraaie, gele heerlijk geurende vlinderbloemen, die reeds in het vroege voorjaar zonnige hellingen en heidevelden een fleurig aanzien geven. Deze heester heeft een diepgeworteld wortelstelsel en wordt tot 2 meter hoog; de donkergroene takken dragen kleine, drietallige bladeren, hoger in de plant zijn ze enkelvoudig en nauwelijks zichtbaar tussen de bloemen. De vruchten zijn platte, bruinzwarte peulen die veel bruine zaden bevatten. De struik komt veel voor in het westen van Noord-Europa.\

Andere Bremsoorten

• Spaanse Brem - Genista hispanica
• Verfbrem - Genista tinctoria

Typologie

   Past bij de twijfelende mens, die in tegenstelling tot de Brem niet weet wat hij wil. Heeft moeite met het naar buiten brengen van zijn eigen persoonlijkheid.

Inhoudsstoffen

Bitterstoffen

• Looistoffen
• Etherische olie
• Alkalo&ïden (sparte&ïne en cystisine)
• Glycoside (scoparine)
• Flavono&ïde glycosiden
• Potassiumzouten

Werking

Bloedsomloop

   Hartslagregulerend en bloeddrukverhogend. Hartversterkend en kalmerend. Tevens goed bij spataderen. Bij een zwak hart en een lage bloeddruk, omdat het de wanden van de bloedvaten versterkt en zo iedere hartslag sterker maakt, verder bij oedeem als gevolg van hartzwakte en hartfalen.

Zenuwstelsel

Zenuwversterkend en kalmerend.

Overige

   Wordt ook wel gebruikt bij een te sterke menstruatie. Bestrijdt luizen. Brem levert een gele kleurstof voor het verven van wol en stoffen.

Gebruik

   Men gebruikt de bloeiende toppen als ze op het punt van opengaan staan, voor de oertinctuur, deze is licht giftig en moet dus verdund worden tot een D1 of D2. De bloemen kan men toevoegen aan mengsels die de bloeddruk verlagen, reken op niet meer dan een paar bloemen per glas.

   Brem wordt ook gebruikt in zuiveringsrituelen en voorspellende bezweringen. Het wordt aan de deurpost gehangen om het kwaad te weren. Ook wordt de thee in huis gesprenkeld om klopgeesten tegen te gaan. Ondanks dat de thee licht giftig is werd hij vroeger gedronken om psychische krachten om de psychische krachten te verhogen, men kan het kruid voor dit doel ook dragen. Om de wind te bezweren, gooi je Brem in de lucht, terwijl je de Geesten van de Lucht aanroept, bij voorkeur op een bergtop, om de wind te kalmeren, verbrand dan Brem en begraaf de as. Als je buitenshuis rituelen bedrijft, veeg dan de grond aan met Brem, voordat je begint, als het tenminste vlakbij groeit.

Let op! Niet gebruiken bij zwangerschap en hypertensie. Niet te lang achter elkaar gebruiken i.v.m. mogelijke leverbeschadiging.

Goede combinaties

   Kan goed worden gecombineerd met Lelietje der Dalen en Meidoorn voor kwalen van het hart.

Recepten

Kompres bij een abces

• Een handvol bloeiende Bremtoppen, plukken, uitspreiden op verbandgaas, enigszins stukmaken zodat het sap eruit komt.
• Dit cataplasma aanbrengen op het abces, dat snel zou rijpen. Het kompres verschillende malen per dag vernieuwen.

Bloedzuiverende thee

• 25 gr Brembloemen
• 15 gr Berk en
• 10 gr Marjolein
• Samen op een halve liter kokend water
• Twintig minuten laten trekken, zeven en
• van deze drank ´s ochtends een kopje drinken op een nuchtere maag en ´s middags een kopje, buiten de uren van de maaltijden

Urinedrijvend middel bij hartklachten

• 25 gr Bremtoppen gedurende 2 minuten laten koken in een liter water
• Zeven en van deze drank dagelijks twee tot vier kopjes drinken. Dit aftreksel kan de urineafscheid binnen enkele dagen verdrievoudigen.

Bremwijn, een hartversterkende wijn

• Bremtakken plukken en op een metalen plaat verbranden
• De as verzamelen
• 50 gr as wordt in een linnen, zorgvuldig gesloten, linnen zakje gedaan
• In een grote fles (minstens 2 liter), met een liter goede witte wijn wordt het zakje met de as onder de kurk gedragen zonder de wijn te raken
• Na verloop van 10 dagen wordt de vloeistof gefiltreerd en op fles op een koele plaats bewaard
• De dosering is 2 lepels voor het begin van de maaltijd.

Een goede samenstelling voor het verhogen van de bloeddruk

• 2 delen Cystisus oertinctuur
• 2 delen Crataegus oertinctuur
• 1 deel Rosmarinus oertinctuur
• 1 deel Zingiber oertinctuur
• 1 deel Gentiana oertinctuur

Magie

• Geslacht: Mannelijk
• Planeet: Mars
• Element: Lucht
• Krachten: Zuivering, Bescherming, Windbezweringen, Voorspellingen

Bronnen

• Voor dit artikel gebruikte bronnen

G.van Elteren

Meer

   Wilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen!

^Naar het begin van deze pagina