|
||||||||||||||
|
||||||||||||||
Jeneverbes - Juniperus communisOverzicht van deze plant
Uit: Der Naturen Bloeme, Jacob van Maerlandt, 13de eeuw NamenFamilieCipresfamilie - Cupressaceae Botanische naamDe naam 'Juniperus' heeft een duistere oorsprong, mogelijk is het een leenwoord uit het Keltisch, afgeleid van 'juneprus' dat staat voor 'bitter'. Andere talen
Volksnamen
Geschiedenis In de oudheid was de Jeneverbes gewijd aan de wraakgodinnen (Furiën of Erinyes), net als de Moires of de Fates (Schikgodinnen) waren zij Godinnen van het Lot, maar ze hadden een meer wraakzuchtige aard, de Furiën achtervolgen moordenaars en andere misdadigers die in hun ogen niet voldoende bestraft zijn. Ze zijn de dochters van Gaea en Uranus, hun namen zijn Alecto, Megaira en Tisiphone, hun haar zijn bundels slangen en ze zijn nogal onaangenaam. Men verbrandde soms Jenevertakken in plaats van Rozemarijn voor de Goden van de Onderwereld. Ook het gebruik van het uitroken van een sterfhuis of de sterfkamer met Jeneverbestakken was bekend. Voor de Germanen was de Jeneverbes ook een Heilige struik, van die verering is nog wel wat terug te vinden in oude namen of gebruiken, zo heten de bessen in Westfalen nog 'Heilige Beeren'. in de bijbel wordt de Jeneverbes ook een aantal malen genoemd, maar ze komt niet voor in bijbelse streken, dus dit moet een vertalingfout zijn. De Jeneverbes werd gebruikt als antidemonisch middel, vooral door de geur, maar ook omdat de plant stekels heeft, uit de takken van de Jeneverbes werden magische bekers en vaten gemaakt, wat tot plaatselijke uitroeiing kon leiden. Binnen de kruidengeneeskunde worden Jeneverbessoorten al heel lang gebruikt, in Griekenland en Rome werden Zuid-Europese jeneverbessoorten gebruikt, de bessen werden door Hippokrates aangeprezen als middel tegen spasmen van de baarmoeder, ook werden ze aangeprezen als vruchtafdrijvend middel, volgens Dioscorides verdrijft verdreef de geur van de Jeneverbes de wilde dieren. in de Oudheid was de urinedrijvende werking ook al bekend. in de Middeleeuwen hadden de Jeneverbessen de reputatie wonderbaarlijke genezingen teweeg te brengen, en werden tijdens pestepidemieën de bessen van de Jeneverbes en het hout van de struik verbrandt om de ziekte op afstand te houden. Dodoens schreef de plant voor bij kwalen van de maag, longen, lever en nieren, bij chronische hoest. Maar ook om slangen te verdrijven. Nadat de pest uit Europa was verdwenen, bleef Jeneverbes een rol spelen als bescherming tegen allerlei besmettingen, o.a. in 1918 bij de Spaanse Griepepidemie. Professor Kneipp had veel succes met de Jeneverbes als maagmiddel (zie recepten).
Botanie Jeneverbes is een altijdgroene boom of struik, die in het wild groeit op de vlakten van Europa en aangeplant elders in de wereld, de takken spreiden zich grillig uit. De boom heeft een roodbruine bast, het sap uit de boom vormt een dikke harslaag op de stam en takken. Jeneverbessenstruiken hebben gele bloemen (mannelijk) en groene (vrouwelijke) op aparte planten. De blaadjes zijn naaldvormig. De bessen zijn geen echte bessen, maar de blauwzwarte, zachte schalen van de sparappels, die bij de Jeneverbes zacht en vlezig zijn. Deze 'bessen' bevatten de medicinale stoffen. Ze zijn pas rijp na twee jaar.
GebruikEen typische Saturnusplant, met een tanig, onbuigzaam, streng uiterlijk, die het in zware omstandigheden kan redden. De naalden wijzen op een sterk samentrekkende eigenschappen. TypologieDe mens die discipline nodig heeft, onmatig is, maar ook de mens die juist te verkrampt leeft. Inhoudsstoffen
WerkingSpijsverteringAls een reinigingskuur en als stimulans bij een slechte eetlust, trage spijsvertering en een zwakke maag, darmkrampen en flatulentie. UrinewegenJeneverbes desinfecteert en stimuleert de doorbloeding (verwarmt) van blaas en nieren, vochtdrijvend en reinigend. Bij oedeem, bij reuma en als stoombad bij bronchitis. Het voert blaasstenen af, ook bij blaasontsteking. OverigeBevordert de menstruatie. Het zit veel in massageolie voor reuma en spierpijn. Uiteraard ook culinair in gebruik, bijvoorbeeld in zuurkool. Verder de grondstof voor Jenever en Gin. Gebruik
Men gebruikt de bladeren en bessen voor de Ø (moedertinctuur) en de thee (5 a 6 bessen voor een kopje thee). Van deze grondstoffen wordt ook een etherische olie gemaakt. Let op! Niet gebruiken bij zwangerschap en infecties van de nieren!ReceptenKuur van Dr.Kneipp voor de maag en darmen
Olie bij reuma en artritis
Jeneverbes als contraceptie - en abortuskruid
Magie
Gebruik
Wordt in heel Europa als beschermend kruid gebruikt Jeneverbes beschermt ook tegen diefstal. Waarschijnlijk was het een van de eerste wieroken die in de Oudheid gebruikt werden door Mediterrane heksen. Jeneverbes hing ook in de deuropening als bescherming tegen het kwaad. En het werd gebrand in exorcismerituelen. Een twijgje van de plant beschermt de drager tegen ongelukken en aanvallen van wilde dieren. Jeneverbes wordt ook toegevoegd aan Liefdesmengsels, en de bessen worden ook gedragen om de mannelijke potentie op te peppen. Gedragen of verbrand verhoogt Jeneverbes de psychische krachten en verbreekt het bezweringen en vloeken, bovendien verdrijft het slangen BronnenG.van Elteren MeerWilt u meer weten over dit kruid en vele andere kruiden? Bezoek dan de website van G.van Elteren, http://www.herbasanitas.nl. G.van Elteren is herboriste en geeft o.a. een Opleiding Kruidengeneeskunde en leuke en interessante workshops en cursussen! |