Beschrijvingen van planten

Stinkende gouwe - Chelidonium majus

Overzicht van deze plant

Cruijdeboeck 1554 Van Gouwe/ en Dotterbloemen	Cruydt-Boeck 1644 Van de Stinckende Gouwe, oft Groote Gouwe	Artsenijgewassen 1796 Gemeen schelkruid - Chelidonium majus	Flora Batava 1814 Chelidonium majus - Stinkende Gouwe

Namen

Familie

   Papaverfamilie - Papaveraceae

Botanische naam

   De geslachtsnaam'Chelidonium'komt van het Griekse woord 'chelidon' wat 'zwaluw' betekent, omdat zoals Dioscorides reeds vertelde, dat het kruid begon te bloeien bij de terugkomst van de zwaluwen uit het zuiden, en weer verwelkten bij hun vertrek. Een andere uitleg is dat de naam afkomstig is van de naam die alchemisten aan de plant gaven 'coeli donum' wat 'hemelgave' betekent. De soortnaam 'majus' betekent 'groot'.

Andere talen

• E: Greater Celandine
• F: Chelidoine
• D: Schöllkraut

Volksnamen

• Goudkruid
• Goudkuil
• Ogenklaar
• Saldoni
• Schellekruid
• Schieworel
• Schildkruid
• Schildkruid
• Wrattenkruid
• Zwaluwenkruid

Geschiedenis

   Werd al genoemd door Plinius de Oudere en Dioscorides. Volgens Plinius de Oudere hadden de zwaluwen ook de werking tegen staar ontdekt (er wordt niet verteld hoe). Een Christelijke legende verteld dat de Stinkende Gouwe zou zijn ontsproten aan het bloed van de Slang uit het Paradijs, en sedert die tijd als voedsel voor de duivel dient. in de Middeleeuwen was het al een bekend medicijn. in de 14^de eeuw werd er een drank van gemaakt die goed was voor het bloed. Ook bij wratten werd het veelvuldig toegepast door de eeuwen heen, ook in China wordt het kruid voor dit doel gebruikt. De alchemisten pasten het kruid toe om van lood, goud te maken, zij noemden het een 'hemelgave' (coeli donum) waarschijnlijk door de goudgele kleur van de bloemen. Verder werd het ook gebruikt bij rottende en loszittende tanden. Clusius, de bekende Nederlandse botanist, dacht dat het sap, als het gedruppeld werd in kleine zweertjes, het genezingsproces aanzienlijk zou versnellen, en dat als het sap in de ogen werd gedruppeld, men geen bril meer nodig had.

Botanie

   Meerjarige plant uit de Papaverfamilie, die zo'n 90 cm hoog kan worden. Stinkende Gouwe heeft veel vertakkingen, knopen en verdikkingen aan de stengel. De stengel is rond, hol en behaard, breekt makkelijk af. in de stengels bevindt zich een geel melksap. Stinkende Gouwe bloeit met zwavelgele bloemetjes met vier kroonblaadjes, de bloeitijd is van mei tot oktober, na de bloei ontstaan de langwerpige zaaddozen. De bladeren zijn geveerd en licht gekarteld, van boven teergroen, vanonder blauwgroen. Het zaad is zoet en wordt daarom verspreidt door mieren. Groeit het liefst in de schaduw, ook op muren.

Gebruik

   Stinkende Gouwe lijkt sterk en stoer, maar is in werkelijkheid kwetsbaar, de stengels breken makkelijk, ze verwelken snel, ook kan de plant niet tegen de felle zon. De zwavelgele bloemen wijzen op een sterke werking op de spijsvertering. Het blad blauwgroengrijze, een indicatie voor een sterke werking. Heeft een penwortel, wat duidt op aarding of gronding. Het oranjegele melksap duidt op een werking voor de gal en lever.

Typologie

   Voor de mens die niet graag op de voorgrond treedt, maar wel doorzettingsvermogen kent met een sterke wil. Voor mensen die in eerste instantie al meteen tegen negatief tegen nieuwe dingen aankijken (hebben vaak lever - en galkwalen), elke verandering is teveel. Maar ook voor mensen die teveel nieuwe dingen en veranderingen te verwerken krijgen. Mensen die snel vervallen in depressieve buien, mensen met ingehouden ergernissen en onuitgesproken boosheid.

Inhoudsstoffen

• Bitterstoffen
• Alkaloïden (chelidonine)
• Etherische olie
• Saponinen
• Vitaminen: B3 en C
• Organische zuren

Werking

Spijsvertering

   Werkt sterk in op de levercellen, bij het ontgiften van de lever, problemen met de lever en gal. Ontgift en stimuleert. Voor geblokkeerde en nerveuze mensen, die ook vaak een gezwollen lever hebben. Bij galstenen en constipatie. Stinkende Gouwe en Mariadistel zijn de enige twee kruiden die voor celvernieuwing in de lever kunnen zorgen bij hepatitis, alleen mag Mariadistel langer achter elkaar gebruikt worden. Darm - en galwerking wordt gestimuleerd, daardoor ook een goede werking op de huid, vooral bij droog eczeem.

Zenuwstelsel

   Bij stress, depressies, hoofdpijn (veroorzaakt door verkeerd voedsel).

Zintuigen

   Vooral bij oogproblemen, ook bij grijze staar, aandoeningen van het hoornvlies, gele vlekken op het oogwit (wijst vaak op leverproblemen, de ogen zijn de spiegel van de lever), bij brandende en tranende ogen.

Huid

   Bij psoriasis, droge levereczeem, wratten, likdoorns en een droge huid.

Gebruik

   Het verse kruid op likdoorns en wratten, of de Ø (moedertinctuur) . De Ø (moedertinctuur) wordt gemaakt van de wortel voor inwendig gebruik altijd in D1 of D3-oplossing. Bij oogklachten de Ø (moedertinctuur) 1 op 50 verdunnen, 1 maal per dag. Het melksap bevat tumorremmende stoffen, helaas kan het niet worden toegepast bij kanker, omdat het maar kort achter elkaar gebruikt mag worden. Ook het melksap wordt gedroogd en tot poeder verpulverd.

Let op! Stinkende Gouwe kan men 3 weken achter elkaar gebruiken, dan stoppen, de thee is heel vies.