Plantaardigheden.nl
Artikelen over planten
Sitemap

Leesmaar.nl
Dodoens en meer bijzondere boeken

Leeswerk.nl
Artsenijgewassen
Flora Batava

Krachtigeplanten.nl
A modern herbal: 100 medicinale planten
Massachusetts Institute of Technology

Botanische tuinen en Nationale Plantencollectie - Nederland in kleur

Hortus Botanicus Leiden

• http://www.nationale-plantencollectie.nl/
• Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen NVBT

Locatie

Hortus botanicus
Rapenburg 73
Leiden

Het ontstaan

Het oudste deel van de Hortus (1594) is de huidige Voortuin. Die is opnieuw ingericht met beplanting en een nieuwe kasconstructie: de Wintertuin. De Clusiustuin geeft een indruk van de Hortus rond 1600. In die tijd ontstonden banden tussen Nederland en Azië. De uitwisseling van planten en plantenkennis tussen deze twee culturen heeft zijn beslag gekregen in de Japanse tuin. De parel van de Hortus, de Victoria Amazonica, is te bewonderen in de Victoriakas.

Ontwerper

De plek waar de eerste Hortusbeplanting zich in 1594 bevond is opnieuw beplant. De basis voor het nieuwe ontwerp van de Voortuin is een afbeelding van de Hortus uit 1739. Adriaan van Royen was toen prefect. We koesteren er enkele heel oude planten, zoals de Goudenregen die daar in 1601 werd geplant, en de Tulpenboom uit 1682.

De Clusiustuin - Dit studiejaar begint het Scaliger Instituut een onderzoek naar Carolus Clusius, de eerste Leidse plantkundige, tevens oprichter van de Hortus Botanicus. Een bezoek aan de Clusiustuin geeft u een indruk hoe de Hortus er rond 1600 uit zag: alle planten, hekwerken en prieeltjes staan volgens een plattegrond uit 1594 weer op hun juiste plaats.

Doelstelling

De Clusiustuin heeft sinds de aanleg zowel een publieke als een wetenschappelijke functie gehad. De Hortus botanicus werd in principe aangelegd als studietuin voor studenten in de medicijnen en farmacie. Al snel oversteeg de oorspronkelijke Hortus deze basistaak. De Hortus introduceerde talloze onbekende plantensoorten uit alle delen van de wereld. Daarmee ontwikkelde de Hortus zich naar een botanische tuin.

Het stimulerende werk van plantengeleerde Carolus Clusius in de Leidse Hortus was de basis voor de studie van het plantenrijk zoals die nog steeds actueel is. Elk jaar weer wil de Hortus een representatief beeld kunnen geven van de eerste aanleg van de Hortus uit 1594. Hiervoor is de zadenuitwisseling en het contact met andere botanische tuinen van groot belang.

De botanische tuin van de Universiteit Leiden herbergt al 400 jaar vele plantensoorten uit de hele wereld, vooral uit Azië. Kweken en bestuderen gebeurt in samenwerking met het Nationaal Herbarium. De collectie bevat een bijzondere verzameling tropische orchideeën. Die staat in deel I van de serie catalogi.
De verzorging van allerlei planten uit verschillende klimaatsgebieden vraagt veel kennis en inzicht in de diversiteit van de plantenwereld. Een afgewogen collectie met speciale planten is het resultaat. De verzameling is actief in gebruik voor wetenschappelijk onderzoek.

Ontwikkeling

De Voortuin - Hier vinden Collecties varenpalmen (Cycadales), levende steentjes (Conophytum), zonnedauw (Drosera) en andere vleeseters (Sarracenia en Pinguicula) een nieuwe en betere behuizing.
In de loop van de komende jaren worden enkele tientallen plantensoorten aangeplant van de soorten die Philipp von Siebold in de 19e eeuw in Japan heeft verzameld. Hiervan bewaart het Nationaal Herbarium (vestiging Leiden) nog steeds de houtmonsters. Om aan dit plantenmateriaal te komen doen wij een beroep op zo'n 700 collega-tuinen, met wie we regelmatig zaden, stekken en planten uitwisselen.

De Wintertuin - De allergrootste subtropische kuipplanten zullen permanent een plek krijgen in dit bijzondere kasgebouw (onder architectuur van H.J. Henket). Op 10 meter hoogte biedt een loopbrug uitzicht op het bladerdak van eeuwenoude cycaspalmen.

De Japanse tuin - Veel destijds onbekende en nu beminde plantensoorten vonden vanuit Japan via de Leidse Hortus hun weg naar de Nederlandse sierplantenteelt. Ter ere van Dr. Philipp Franz von Siebold is in de Hortus botanicus een Japanse tuin aangelegd, door de Japanse architect van de tuin, professor Nakamura die ook de Japanse tuin bij 'Oranjerie - De groene Parel' in Den Helder, ontwierp.

Victoriakas - De 's nachts bloeiende reuzenwaterlelie Victoria Amazonica is de ' parel op de kroon' van de Hortus in de kassen. Deze bijzondere bloem bloeit meestal in juni, juli of augustus. In de tropische kassen vormen vele tinten groen en allerlei bijzondere bladvormen de achtergrond voor diverse bloemen; van orchideeën tot exotische aronskelken en de Victoria amazonica.

De systeemtuin - In de systeemtuin staan planten gerangschikt op hun onderlinge verwantschap: hoe meer ze aan elkaar verwant zijn, hoe dichter ze bij elkaar zijn geplaatst. Planten van dezelfde orde zijn in hetzelfde bed geplaatst.

Vele tinten groen en allerlei bijzondere bladvormen vormen de achtergrond voor diverse bloemen in de tropische kassen; van Maleise orchideeën tot tropische aronskelken uit Sumatra. Subtropische gewassen zoals laurier-, olijf-, en granaatappelbomen vinden onderdak in de Oranjerie.
Daarnaast bezit de Hortus een collectie imposante oude bomen, met onder andere de Ginkgo biloba uit 1785, een treurbeuk uit 1840 en de oudste boom in de Hortus - de Gouden Regen uit 1601. Deze en andere bomen kunt u adopteren.
Het merendeel van de collectie van de Hortus botanicus is voor het publiek toegankelijk. U bezoekt een 'open depot', een groene schatkamer in hartje Leiden.

Actualiteit

^Naar het begin van deze pagina